Trong bối cảnh thị trường tiền mã hóa toàn cầu không ngừng phát triển, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho đầu tư tài sản ảo. Theo báo cáo của Chainalysis, tổng giá trị tiền mã hóa vào Việt Nam trong năm 2023 dự kiến đạt khoảng 120 tỷ USD, cho thấy sự tăng trưởng ấn tượng so với giai đoạn 2021-2022, trong đó con số này tăng từ 100 tỷ USD. Điều này mang lại những cơ hội lớn cho Việt Nam nếu có chính sách thuế và khung pháp lý phù hợp để quản lý tài sản ảo.
Việt Nam hiện đứng thứ ba trên thế giới về chỉ số chấp nhận tiền mã hóa. Năm 2023, tổng lợi nhuận từ các nhà đầu tư tiền mã hóa toàn cầu ước đạt 37,6 tỷ USD, trong đó các nhà đầu tư Việt Nam chiếm một phần không nhỏ với khoảng 1,2 tỷ USD lợi nhuận. Đây là một tín hiệu tích cực cho thấy tiềm năng và tầm ảnh hưởng của tài sản ảo trong nền kinh tế Việt Nam.
Theo thống kê từ Triple A, gần 20% dân số Việt Nam đã sở hữu tài sản ảo, và một phần lớn trong số đó (khoảng 60%) đang được giao dịch qua các sàn giao dịch tập trung (CEX). Điều này cho thấy rằng tài sản ảo đã trở thành lựa chọn phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ và những người làm tự do, khi mà 85% trong số những người làm nghề freelancer được khảo sát sở hữu tài sản ảo.
Cần có một hành lang pháp lý cho tài sản ảo
Tại diễn đàn Blockchain & AI mới đây, ông Phan Đức Trung, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội Blockchain Việt Nam, đã nhấn mạnh rằng việc thiếu khung pháp lý cho tài sản ảo là một điểm yếu của Việt Nam. Hiện tại, nhiều người làm việc tự do, đặc biệt là thế hệ GenZ, đang tham gia vào thị trường tài sản ảo nhưng thiếu sự bảo vệ và hỗ trợ từ pháp luật.
Việt Nam cần sớm hình thành chính sách quản lý tài sản ảo, nhằm chuyển đổi nền kinh tế ngầm sang một nền kinh tế công khai và có sự kiểm soát. Điều này không chỉ giúp nhà nước thu thuế từ giao dịch tài sản ảo mà còn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh thế giới đang tiến nhanh vào nền kinh tế số.
“Biết đâu trong tương lai, dòng thuế từ tài sản ảo sẽ tương tự như thuế từ các giao dịch chứng khoán,” ông Trung nhận định. Đây chính là cơ hội lớn nếu Việt Nam có thể thiết lập một hệ thống pháp lý rõ ràng, thu hút nhà đầu tư và nâng cao ý thức về việc quản lý tài sản ảo.
Tác động của việc quản lý tài sản ảo đối với các startup
Sự thiếu khung pháp lý hiện tại không chỉ ảnh hưởng đến cá nhân mà còn tác động tiêu cực đến các startup trong lĩnh vực công nghệ và tài sản ảo. Rất nhiều công ty khởi nghiệp Việt Nam đang phải tìm kiếm cơ hội đầu tư ra nước ngoài do không có môi trường thuận lợi tại chính quê hương mình.
Theo một nghiên cứu của Atlantic Council vào tháng 12/2023, có đến 32 quốc gia trên toàn thế giới công nhận tài sản ảo là hợp pháp, trong khi đó 19 quốc gia khác hạn chế và 8 quốc gia cấm hoàn toàn. Đáng lưu ý, trong số 10 quốc gia thuộc nhóm G20, có rất nhiều quốc gia đã hợp pháp hóa loại tài sản này, cho thấy rõ xu hướng toàn cầu trong việc chấp nhận và quản lý tài sản ảo.
Cùng với tình hình quốc tế, Việt Nam cần nhanh chóng cập nhật và điều chỉnh chính sách để không bị tụt lại trong cuộc đua công nghệ. Việc xây dựng một hành lang pháp lý vững chắc không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người dùng mà còn giúp các doanh nghiệp startup hoạt động hiệu quả ngay tại thị trường nội địa.
Kết luận
Với sự phát triển mạnh mẽ của thị trường tài sản ảo và vai trò ngày càng quan trọng của blockchain trong nền kinh tế, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để tận dụng nguồn lực từ lĩnh vực này. Tuy nhiên, nếu không có các chính sách phù hợp, việc quản lý tài sản ảo sẽ khó khăn và nhiều tài nguyên quý giá sẽ bị lãng phí.
Thời gian đã chín muồi để Việt Nam xây dựng khung pháp lý cho tài sản ảo, đồng thời thiết lập chính sách thuế hợp lý nhằm thu hút đầu tư và khuyến khích phát triển kinh tế số. Chỉ khi đó, Việt Nam mới có thể tận dụng được dòng chảy tài sản ảo mạnh mẽ và không bỏ lỡ những cơ hội phát triển trong tương lai.